تاریخ مختصری از جزیره‌ی قشم
جزیره‌ی قشم، بزرگ‌ترین جزیره ایران و خلیج فارس، نه‌تنها به‌دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیکش، بلکه به‌واسطه‌ی تاریخ پر فراز و نشیبی که در دل خود جای داده، اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله به بررسی تاریخ مختصری از جزیره‌ی قشم، از دوران باستان تا دوران معاصر می‌پردازیم.
دوران باستان و نام “ابرکاوان”
نام قدیمی جزیره قشم در دوران ساسانیان، ابرکاوان بود. این نام در متون کهن و نوشته‌های جغرافی‌دانان دوران اسلامی نیز به چشم می‌خورد. در آن دوران، جزیره قشم منطقه‌ای آباد و پررونق بود؛ مملو از کشتزارها، درختان خرما و نخلستان‌های سرسبز که اقتصاد مردم را تامین می‌کرد.
ابرکاوان همچنین نقش مهمی در دریانوردی و تجارت دریایی داشت و به‌عنوان بندری مهم در خلیج فارس شناخته می‌شد. کشتی‌هایی که از هند، آفریقا و سایر نقاط وارد خلیج فارس می‌شدند، در قشم توقف می‌کردند و کالاهایی مانند ادویه، پارچه و فلزات را جابه‌جا می‌کردند.
قشم در دوران اسلامی
با ظهور اسلام، قشم همچنان جایگاه مهم خود را در تجارت حفظ کرد. در قرون اولیه اسلامی، این جزیره به‌عنوان پناهگاه بازرگانان و حتی مهاجران خارجی مطرح شد. موقعیت جغرافیایی جزیره در نزدیکی تنگه هرمز باعث شد قشم به یکی از شاهراه‌های اصلی تجارت دریایی در خلیج فارس تبدیل شود.
در متون جغرافیایی اسلامی از قشم به‌عنوان جزیره‌ای خوش آب‌وهوا و پررونق یاد شده که مردم آن به تجارت، کشاورزی و صید ماهی مشغول بودند. این جزیره در مسیر کاروان‌ها و کشتی‌های تجاری قرار داشت و اقتصاد آن به شدت از فعالیت‌های دریایی سود می‌برد.
اشغال پرتغالی‌ها و دوران استعمار
یکی از تلخ‌ترین بخش‌های تاریخ مختصری از جزیره‌ی قشم مربوط به دوران حضور پرتغالی‌ها در خلیج فارس است. در قرن ۱۶ میلادی، پرتغالی‌ها با هدف کنترل مسیرهای تجاری، جزایر خلیج فارس از جمله قشم را اشغال کردند. آن‌ها در جزیره‌ی قشم قلعه‌ای نظامی ساختند که امروزه به نام قلعه پرتغالی‌ها شناخته می‌شود و یکی از جاذبه‌های گردشگری قشم به شمار می‌رود.
پرتغالی‌ها تا سال ۱۶۲۲ میلادی بر جزیره مسلط بودند، تا اینکه با تلاش ایرانیان و حمایت شاه عباس صفوی، از منطقه بیرون رانده شدند. این واقعه نقطه‌ی عطفی در تاریخ قشم و خلیج فارس بود.
📍 باشگاه قشم‌گردی برگزارکننده تورهای بازدید از قلعه پرتغالی‌ها و دیگر جاذبه‌های تاریخی قشم است.
قشم در دوران قاجار و پهلوی
در دوران قاجار، قشم عمدتاً به‌عنوان منطقه‌ای با اهمیت محلی مطرح بود. با این حال، همچنان به‌عنوان نقطه‌ای مهم برای ماهیگیری، صید مروارید، و تجارت دریایی باقی ماند. در زمان پهلوی و با آغاز سیاست‌های مدرن‌سازی، توجه بیشتری به جنوب کشور و به‌ویژه جزیره قشم شد، هرچند که زیرساخت‌های این جزیره تا دهه‌های بعد چندان توسعه نیافت.
قشم در دوران معاصر و منطقه آزاد
با پیروزی انقلاب اسلامی و به‌ویژه در دهه ۱۳۷۰، نگاه راهبردی جدیدی به جزیره قشم شکل گرفت. در سال ۱۳۶۹، قشم به‌عنوان منطقه آزاد تجاری و صنعتی معرفی شد. این تصمیم سرآغاز تحولی عظیم در وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جزیره بود.
از آن زمان تاکنون، جزیره قشم به مقصدی مهم برای سرمایه‌گذاری، تجارت، و گردشگری تبدیل شده است. احداث بازارها، مراکز خرید، اسکله‌ها، فرودگاه، و زیرساخت‌های گردشگری مانند هتل‌ها، چهره‌ی سنتی جزیره را تغییر داد و آن را به شهری مدرن با ظرفیت‌های بین‌المللی تبدیل کرد.
برای اطلاع از مراکز خرید قشم و خدمات چاپ، می‌توانید به چاپ قشم و سامانه تبلیغات قشم مراجعه کنید.
جایگاه استراتژیک جزیره قشم
جزیره قشم با وسعتی بیش از 1500 کیلومتر مربع، حدود 2.5 برابر بزرگ‌تر از بحرین، سنگاپور و سان‌مارینو است. همین ویژگی باعث شده که جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره‌ی غیرمستقل جهان محسوب شود.
از نظر جغرافیایی، قشم در دهانه‌ی تنگه هرمز قرار دارد. نزدیک‌ترین بندر ساحلی به قشم، بندرعباس است که تنها 20 کیلومتر با این جزیره فاصله دارد. فاصله بندر لافت در شمال قشم تا بندر پل در ساحل اصلی کشور، فقط 1800 متر است؛ که به‌زودی با احداث پل خلیج فارس به یک مسیر زمینی متصل خواهد شد.
قشم امروز: شهری مدرن با پیشینه‌ی کهن
امروزه قشم نه‌تنها از نظر اقتصادی و گردشگری اهمیت دارد، بلکه در حوزه‌های بهداشتی، حمل‌ونقل، و خدماتی نیز پیشرفت زیادی کرده است.
برای آشنایی با خدمات پزشکی و درمانی قشم به دکتر قشم مراجعه کنید. همچنین برای تردد آسان در جزیره می‌توانید از خدمات قشم تاکسی استفاده کنید.
همچنین می‌توانید با بیمه آتش‌سوزی اصناف قشم از واحدهای تجاری خود در برابر حوادث محافظت کنید.
تاریخ مختصری از جزیره‌ی قشم نشان می‌دهد که این جزیره از دیرباز تا امروز همواره نقشی کلیدی در منطقه ایفا کرده است؛ از بندر باستانی ابرکاوان و حضور استعمارگران گرفته تا تبدیل شدن به منطقه آزاد و مقصد گردشگری و تجاری. آشنایی با گذشته قشم به ما کمک می‌کند تا بهتر قدر جایگاه کنونی آن را بدانیم.
لینک‌های مفید مرتبط با خدمات در جزیره قشم
برای تجربه‌ی بهتر در سفر به قشم یا زندگی در این جزیره، منابع و خدمات متنوعی در دسترس است:
-
اگر به چاپ کارت ویزیت، تراکت یا طراحی تبلیغاتی در قشم نیاز دارید، از خدمات چاپ قشم استفاده کنید.
-
برای دریافت تورهای گردشگری قشم، هرمز، هنگام یا بیمه مسافرتی، به باشگاه قشم‌گردی سر بزنید.
-
جهت سفارش خدمات تبلیغاتی در فضای مجازی و محیطی در قشم، سامانه تبلیغات قشم انتخاب خوبی است.
-
نیاز به پزشک یا خدمات درمانی در جزیره قشم دارید؟ دکتر قشم لیستی کامل از پزشکان و مراکز درمانی را در اختیار شما می‌گذارد.
-
برای استفاده از تاکسی‌های مجاز جزیره، مسیر خود را از قشم تاکسی برنامه‌ریزی کنید.
-
اگر صاحب شغل یا فروشگاه هستید، بیمه آتش‌سوزی اصناف قشم را از qfaii.ir دریافت کنید و با خیال راحت فعالیت کنید.
-
تاریخچه جزیره قشم
-
ابرکاوان
-
جزیره قشم در دوره ساسانی
-
پرتغالی‌ها در قشم
-
قلعه پرتغالی‌ها قشم
-
جزیره قشم منطقه آزاد
-
قشم در خلیج فارس
-
موقعیت جغرافیایی قشم
-
جزایر جنوب ایران
-
پل خلیج فارس
-
شهرهای قشم
-
تاریخ قشم
-
قشم و تنگه هرمز
-
میراث فرهنگی قشم
-
مراکز تاریخی قشم
-
تور گردشگری قشم
-
خدمات چاپ در قشم
-
پزشکان قشم
-
تاکسی قشم
-
تبلیغات در قشم
-
بیمه اصناف قشم
۵ سوال پرتکرار درباره تاریخ قشم
۱. نام قدیمی جزیره قشم چه بوده است؟
در دوره‌ی ساسانیان، نام جزیره قشم ابرکاوان بوده و به‌عنوان منطقه‌ای سرسبز و مرکز دریانوردی شناخته می‌شده است.
۲. چرا قشم در دوره صفویان اهمیت پیدا کرد؟
در دوره صفویان، جزیره قشم به‌دلیل اشغال آن توسط پرتغالی‌ها و ساخت قلعه‌های نظامی، اهمیت نظامی و راهبردی زیادی یافت. شاه عباس صفوی با بیرون راندن پرتغالی‌ها، جزیره را به کنترل ایران بازگرداند.
۳. قشم از چه زمانی به منطقه آزاد تبدیل شد؟
جزیره قشم در دهه ۱۳۷۰ خورشیدی به‌عنوان منطقه آزاد تجاری-صنعتی معرفی شد که باعث رشد اقتصادی، تجاری و گردشگری آن شد.
۴. قلعه پرتغالی‌ها در قشم چیست؟
قلعه پرتغالی‌ها یکی از بناهای تاریخی جزیره قشم است که توسط نیروهای پرتغالی در قرن شانزدهم ساخته شد و امروزه به‌عنوان جاذبه‌ای تاریخی مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد.
۵. شهرهای اصلی جزیره قشم کدامند؟
شهرستان قشم دارای ۵ شهر اصلی شامل قشم، درگهان، سوزا، لافت و رمکان است که لافت و رمکان در سال ۱۴۰۰ به شهر ارتقا یافتند.
